Atın Tarihine Kısa Bir Bakış
At yarışları, tarihteki en eski sporlardan biridir. Göçebe yaşamı kolaylaştırmak için atı, ilk evcilleştiren insanların Asyalılar olduğu bilinmektedir. Kazakistan’da bulunan Botai kültüründe atın insanlar tarafından evcilleştirilerek hizmet aracı olarak kullanmaya başladıkları bilinmektedir.
Milattan önce 3500’lü yıllarda Bakır Çağı’nda (MÖ 3700- 3100) oluşan bu kültür insanların büyük yerleşim yerlerinde yaşadıkları atı hem binek hayvanı hem de eti ve sütü için besledikleri ortaya çıkmıştır. At, binek, yük taşıma, avlanma, etinden ve sütünden yararlanılan bir hayvan olarak göçebe toplumların yaşamlarının önemli bir parçası olmuştur. Ancak at günümüzden yaklaşık 20.000 yıl kadar önce M.Ö. 17.000 yıllarına dayanan ve Güney Batı Fransa Dordogne bölgesinde bulunan Laslaux Mağaralarındaki duvarlarda yabani hayvan olarak resmedildikleri görülmektedir. M.Ö. 2000’li yıllarda kuruluşunu yapmış olan Mezopotamya’daki Asur Krallığı bölgede 1300 yıl kadar hüküm sürmüştür. Bu dönemde bugünkü Musul yakınlarındaki Ninova’yı başkent yapan Asurlular atı en değerli varlıkları olarak kabul ederlerdi. Komşuları olan Urartular, Frigler, Kimmerler, İskit ve Mısır Krallıkları hem ticarette hem de savaşlarda at kullanmışlardır. Antik Yunanistan’da ve Roma İmparatorluğu’nda at günlük yaşamın, sporun, ulaşımın, ticaretin kısacası yaşamın her alanında önemli rol oynamıştır. Antik Yunan’da görkemli geçit törenlerinde ve Yunan spor oyunlarında mükemmel derecede eğitilen atların Akropolis üzerinde süvarileri ile gösteriler yaparak geçtikleri tarihçiler tarafından anlatılmaktadır.
Mitolojilerde atlar çok fazla yer almaktadır. Kimi zaman kanatlı (Pegasus) kimi zaman boynuzlu (unicorn) kimi zaman da at gövdeli insan (Centaur) olarak tanımlanmıştır. Homeros’un İlyada ve Odysseia Destanları efsanevi atlar, at ve binicilik hikayeleri ile doludur. Benzer mitolojik ögeleri Türk, Moğol, Pers, Hint ve Arap kültürlerinde görmek mümkündür. At tüm toplumlarda savaş aracı, yol arkadaşı, yeni yerlerin keşfi ve tarımda toprağın ekilip biçilmesinde insanın yanı başında olmuştur. Efsaneler ve masallar atla başlayıp at ile bitmiştir. At için şiirler, destanlar yazılmıştır. Cesaretin ve yiğitliğin sembollerinden birisi olmuştur.Roma İmparatorluğu’nun üç kıtaya yayılması Avrupa’dan Doğu’ya yapılan Haçlı Seferleri, Moğol İstilaları, Osmanlı İmparatorluğu’nun büyümesi hep at sayesinde gerçekleşmiştir. 3. Ve 4. Yüzyıllarda ata eyer vuran üzengi ve gem takan Moğollar ve Hunlar at üzerinde dengeli durabildikleri ve bu sayede atı iyi yönetebildikleri için Avrupa halklarına karşı büyük üstünlük sağlamışlardır. Atın üzerinde rahat kullandıkları ok, yay ve mızrakları atlarının kısa ve çevik oluşu buna göre izledikleri savaş taktikleri sayesinde Avrupa Krallıkları üzerinde büyük bir hakimiyet kurmuşlardır. 17 ve 18. Yüzyıllarda atların çok yaygın kullanılması nedeniyle öncelikle İngiltere’de olmak üzere Avrupa’da at ırklarının melezlenmesi ile at ıslahı çalışmaları yoğun bir şekilde sürdürülmüştür. Sanayi ve endüstri devrimleri ile birlikte atların savaş, tarımsal yönetim alanları ve ulaşımdaki fonksiyonları bitme noktasına gelmiştir. Atlar bu süreçte daha çok spor alanında ve toplumsal statünün bir göstergesi olarak varlıklarını devam ettirmişlerdir.
Modern Dünyada At Yarışları
İlk düzenli at yarışları 17. Yüzyılda kral 2. Charles döneminde yapılmıştır. At yarışları, bugünkü uluslararası biçimini almaya başlaması 19. yüzyıl ortalarına doğrudur. Günümüzdeki yarışların sınıflamaları genellikle atların ırk, yaş, cinsiyetlerine göre yapılmaktadır. Koşu pistleri de çeşitlilik arz etmektedir. Kum ve çim pistler genellikle kullanımı yaygın olanlardır. Ülkemizde ilk at yarışları 17. Yüzyılda Edirne ve İstanbul’daki Yıldız Köşkü Bahçesi’nde yapılmıştır. 18. Yüzyılda bugünkü hipodromun bulunduğu Veliefendi topraklarında at yarışları yapılmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde ilk resmi at yarışı 1924 yılında yapılmıştır. Bugünün en değerli koşusu olan Gazi Koşusu 1927’de başlamıştır. 23 Ekim 1950 yılında cumhurbaşkanı ve başbakanın onayı ile Jokey Kulübü kuruldu. Bu sebeple de daha sonra adının önüne Türkiye kelimesini aldı. 1953 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile kamu yararına hizmet veren dernek statüsü aldı. 1954 yılında İstanbul, Ankara ve İzmir’de yılda toplam 43 yarış uygulanmıştır. Günümüzde ise bu üç ilimize ilaveten Adana, Antalya, Bursa, Şanlıurfa, Elazığ , Diyarbakır ve Kocaeli eklenerek yarış yapılan il sayısı 10’a çıkarılmış ve yıl boyunca canlı at yarışı izleme şansı at severlere sağlanmıştır. Türkiye Jokey Kulübü’nün uygulaması sonucunda yarış gelirleri artmış ve buna bağlı olarak hipodrom kaliteleri üst düzeye çıkmıştır, at yetiştiriciliği de çağdaş ve modern tesislerde bilimsel metotlara kavuşmuştur. At yarışlarının endüstrileşmesi ile birlikte toplumun ilgisi nedeniyle canlı at yarışı yayınları önce radyolarda, daha sonra canlı maç sonuçları olarak televizyon ve internet siteleri üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Bu gelişime paralel yarış üzerine yapılan bahisler de ülkede yaygın hale gelmiştir. Yarış severlerin bu tutkularına yanıt verebilmek için gerekli tutum ve yönetmelikler çerçevesinde ganyan bayileri yaygınlaşmıştır. İletişimin hızlanması bu bayilerin yanı sıra internet aracılığıyla canlı at yarışı takibi yaparak anlık bahis yapma şansını ganyan severlere ulaştırmaktadır. Canlı maç sonuçları bahis severlere anlık bahis yapma şansını da vermektedir. Yarış tutkusu olanlar çeşitli vasıtalarla canlı at yarışı izleyip istedikleri yarışlarda onlara sunulan seçenekler doğrultusunda bahis yapabilmektedirler. Bu bahisleri yapabilmek için de ellerindeki en büyük kaynak altılı bülten olmaktadır. Yarış pisti, atların anlık durumları, geçmiş yarış performans bilgilerinin paylaşıldığı altılı bülten çeşitli uzman görüşleri ile bahis önerileri yapmaktadır.
Türkiye Jokey Kulübü yıllık yarış programlanmasını yapmasıyla birlikte, at sahipleri ve yetiştiricileri atlarını bu programa göre yarışlara hazırlarlar. Her atın koşacağı yarışların farklı olması nedeniyle her birinin itinalı bir hazırlanma süreci geçirmesi gerekmektedir. Bunun için son derece modern ahırlar tesis edilmiştir. Sürekli kontrol ve eğitim alan atlar yarış gününe seyisleri ve eğiticileri tarafından hazırlanırlar. At yarışlarındaki en önemli unsurlardan birincisi at ve jokey uyumudur. Efsanevi Bold Pilot ve Karataş ikilisi Türkiye yarış tarihinde efsane haline gelmiş en güzel örneklerden biridir. Buna benzer üst düzey uyumu yakalamış çeşitli örnekler de bulunmaktadır. Canlı at yarışı ya da canlı maç yayını izleyenler ve canlı maç sonuçları ne olacak diye merak edenler izleyenler bir ellerinde altılı bülten diğer ellerinde bahis kuponları ile son derece heyecanlı anlar yaşamaktadırlar. Canlı maç yayınlarında profesyonel spikerlerin anlatımları yarış severlerin heyecanlarının zirve yapmasına sebep olmaktadır. Uzun analizler ve araştırmalarla ortaya çıkarılan altılı bülten bahisteki olası kazançlarının da hesaplanmasını hizmete sunmaktadır. Çeşitli formüllerle bahis sevenler, kazançlarını artırabilmekte ve maddi kazancın ötesinde başarıya paydaş olmanın manevi zevkini tutmaktadırlar. Hüzün ve sevincin bir arada yaşandığı yer olan hipodromlarda, canlı bahis siteleri ve ganyan bayileri yarışları dakika dakika takip edip yeni bahis olasılıklarını değerlendirmeye çalışmaktadırlar. Tarihi kökenlerimiz nedeniyle de veciz hale gelmiş bir çok söz de atların yeri çok önemli olmuştur. At sahibi olmanın yüksek bir statü kazandırmasının yanı sıra yarışların sürekli hale gelmesiyle de ciddi ekonomik kazançlar elde etmek için de yatırım aracı haline gelmiştir. Yetiştirenin, sahip olanın, yarışseverin paydaşı olduğu bu endüstrinin giderek yaygınlaşmasında, hızlı yaşanan modern dünyada ilgisi olanların yararlanması için her türlü iletişim aracıyla ulaşabilmesi yayıncılar tarafından sağlanmaktadır. Canlı at yarışı , canlı maç sonuçları ve altılı bülten üçlemesinin yanına kahve, çay veya sevdiğiniz bir içecek eklendiyse yarış severler için mucizevi dakikalar yaşanacak demektir. Bir bahis kuponu yaparak bu hazzı daha da arttırabilirsiniz.